اطلاعات پایه

الف: اطلاعات عمومی

1- منطقه اوستیا (جنوبی و شمالی ) درقلب قفقازودر دامنه سلسله جبال قفقازدرشمال گرجستان قراردارد ، مساحت آن 11900 کیلومترمربع می باشد وکل جمعیت آن درحدود 700 هزارنفرتخمین زده می شود. این منطقه دردوره استا لین به دوبخش شمالی و جنوبی تقسیم شد. این اقدام که درراستای تقسیم های قومی و مذهبی برای حذف تدریجی فرهنگ بومی مردم مسلمان این منطقه انجام گرفت درعمل بین  مردم ایرانی تباراوس جدایی ایجاد کرد که همین امر پس از فروپاشی شوروی این خواست را درمیان اوس ها زنده کرد که با تشکیل یک جمهوری خودمختارواحد راه پیوستن به روسیه را درپیش بگیرند زیرا درهفت دهه گذشته اوس ها از فرهنگ و هویت ایرانی خود فاصله گرفته و در داخل فرهنگ روسی هضم و جذب شده اند.

2-  استان خودمختاراوستیای جنوبی دارای یک شهروچهارشهرک است و جمعیت آن درحدود80 تا 100 هزارنفر تخمین زده می شود  که 2/66 درصد آن را اوستی ها تشکیل داده اند و بقیه شامل اینگوش ها ، روس ها ، ارمنی ها و یونانی ها می شوند .صنایع آن شامل صنعت معدن ، ماشین سازی ، الوار، تولید مصالح ساختمانی ، صنایع غذایی و دیگر صنایع سبک می شود. مهمترین محصولات کشاورزی آن غلات، گندم ، جو ، ذرت  است و دامداری نیز در آن رواج دارد.

3- مردم اوستیا ازنژاد ایرانی واخلاف آلان ها و سکاهایی هستند که در قرن  وسطی به قفقاز مهاجرت کردند . نژاد اوستی ها آمیزه ای ازریشه های ایرانی وقومیتهای محلی درقفقازاست. زبانشان به گروه ایرانی از خانواده زبانهای هند واروپایی تعلق دارد و جانشین زبان باستانی قبایل آلانی است. ازنظرمذهبی اکثر اوستیها مسیحی ارتدوکس بوده وتعداد کمی ازآنها مسلمانان سنی مذهبند،که اکثراً دراوستیای شمالی زندگی می کنند.

ب: پیشینه خبری

1- پس ازفروپاشی شوروی در1991 استان خودمختار اوستیای جنوبی به همراه جمهوری خودمختار آبخازی که نه به جهت زبانی و نه از لحاظ قومی و مذهبی هیچ اشتراکی با گرجی ها ندارند ، خواهان جدایی ازگرجستان شدند اما با لشکرکشی گرجستان جنگی ناخواسته درسال 1992 بوجود آمد که درنهایت با مداخله روسیه آتش بس برقرارشد. پس ازآن با استقرار1500 نفرازنیروهای پاسدارصلح که ترکیبی مساوی از گرجی ها وروس ها واوستیایی ها بودند،دوره جدیدی درحیات سیاسی مردم این دو ناحیه آغاز شد .

2- ازاوائل سال1993 اوستیای جنوبی وآبخازیا درعمل با برگزاری انتخابات مستقل ازگرجستان مسیرجداگانه ای را در پیش گرفتند.نیروهای صلحبان روسی دراین دو ناحیه جدایی طلب  نقش پشتیبانی در برابرتهدیدات گرجستان برای اعاده حاکمیت خود ایفا می کرد .

3- پس ازبه قدرت رسیدن ساکاشویلی درگرجستان درجریان انقلاب موسوم به گل رز ،روسیه تلاش جدیدی را برای بازگشت نفوذ خود به گرجستان سازمان دهی کرد که این تلاش پس از اعلام رسمی تمایل گرجستان برای عضویت در ناتو با جدیت بیشتری دنبال شد . این سیاست روسیه در سه سال گذشته تنش روز افزونی را در  روابط دو کشور بوجود آورده است.

4-  درروزسوم آوریل 2008اعضای ناتوبه گرجستان واوکراین اعلام کردند که می‌توانند به ناتو بپیوندند اما با مخالفت آلمان و فرانسه در اجلاس سران ناتو در بخارست این موضوع به اجلاس های بعدی موکول شد اما در روز شانزدهم همان ماه، ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوروقت روسیه به طور نیمه‌رسمی دستور برقراری ارتباط با جدایی‌طلبان منطقه آبخازی و اوستیای جنوبی در گرجستان را صادر کرد.

5- شلیک به دو گرجی متهم به جاسوسی ازسوی جدایی‌طلبان آبخازی، اعزام نیروهای نظامی اضافی از سوی روسیه به آبخازی ومخالفت گرجستان با این امر، اعلام حمایت از جدایی‌طلبان گرجستان از سوی روسیه، متهم شدن گرجستان به آتش‌افروزی درمنطقه خودمختار از سوی دیمیتری مدودوف رییس‌جمهور جدید روسیه، پروازهواپیماهای روسیه برفرازاوستیای جنوبی وفرا خوانده شدن سفیرگرجستان درمسکو در اعتراض به این اتفاق واعزام نیروهای روسیه به گرجستان چند روز پس از آن، سلسسله وقایع منجر به بحران میان دو کشور دریک هفته قبل از شروع بحران بوده است.

6-هشدارمقامات روسیه به گرجستان به اقدامی تلافی جویانه به تحرکات جدید آنها به نوعی هشدار به استقرارسپرموشکی آمریکا دردوکشورلهستان و جمهوری چک نیزمی باشد. کاخ کرملین بارها از سوی مقامات مختلف لشگری و کشوری به کاخ سفید هشدارداده اگراقدامات آنها دراروپای شرقی عملی گردد روسیه هم واکنش متقابل انجام خواهد داد.

7-درتوجیه عملیات روسیه مدودیف رییس جمهوراین کشوردردیداربا آناتولی سردوکوف وزیر دفاع و رییس ستاد کل نیروهای مسلح روسیه درکرملین اعلام کرد: "نیروهای پاسدار صلح ما و یگان هایی که به آنها ملحق شده اند درحال حاضر عملیات وادارسازی طرف گرجستانی به صلح را انجام می دهند. آنها همچنین مسئولیت دفاع از مردم را نیز بر عهده دارند. "  یک هفته پیش ازاین رییس‌جمهور روسیه قول داده بود ازشهروندان خود در اوستیای جنوبی که اکثر آن‌ها دارای گذرنامه روسی هستند، حمایت کند.

8- پوتین پس ازبازگشت ازمراسم المپیک درپکن ؛عازم شهر"ولادی قفقاز" مرکزاوستیای شمالی شدودرآنجا  گفت ازاقدام روسیه درورود به منازعه دفاع می کند و این اقدام در چارچوب آنچه که وی "تجاوز گرجستان" نامید "قانونی و ضروری" دانست.

9- لادوگورگنیدزه نخست وزیر گرجستان گفت که صبر کشورش نسبت به حملات جدایی طلبان در روزهای اخیر لبریز شده و ارتش مجبور به ورود به اوستیای جنوبی برای برقراری نظم و قانون شده است.

10- واکنش شدید  روسیه درمقابل حمله گرجستان به اوستیای جنوبی و سخن گفتن از تقویت حضور روسیه در کشورهای آمریکای لاتین در راستای سیاست جدیدی است که این کشور درآنچه که یکجانبه گرایی آمریکا می خواند در پیش گرفته است . 

11- درحالی که لاوروف وزیر خارجه مقام های گرجستان را به نسل کشی در اوستیای جنوبی متهم کرده مقام های گرجی متقابلا با تشبیه اقدام روسیه در تجاوزبه کشورهای مجارستان درسا ل 956  و چک در سال 1968 و افغانستان 1979 ورود به خاک گرجستان را نشئت گرفته از تمایلات توسعه طلبانه روسیه تویف می کنند .

12- ادوارد کوکویتی رئیس جمهور ی خود خوانده اوستیای جنوبی به خبرگزاری اینترفکس روسیه گفت که گرجستان دست به حمله ای تمام عیارعلیه اوستیا زده است و آن را اقدامی "خیانتکارانه" توصیف کرد. اوگفت ما ازمسکو و جامعه بین المللی می خواهیم در برابر خطر "نابودی کامل" از ما محافظت کنند.

تحلیل بحران

جدایی طلبان اوستیای جنوبی درسال 2006، با برگزاری یک همه پرسی، استقلال این منطقه را از گرجستان اعلام کردند، اما هیچ یک ازکشورهای جهان اعلام موجودیت این کشورجدید را به رسمیت نشناخته اند. دراین حال، مسکو با اشاره به نمونه کوسوو وبرگزاری همه پرسی استقلال درآن استان جدای طلب از صربستان خواستار آن است که جامعه جهانی رفتاری مشابه درقبال اوستیای جنوبی و همچنین آبخازیا که خواستارجدایی ازگرجستان هستند، در پیش گیرد. دراین زمینه  درروز29 آوریل، روسیه ارتش خود را برای آن‌چه «ممانعت از حمله نیروهای گرجستان به آبخازی» اعلام شد، به این منطقه اعزام کرد و هم‌زمان ناتو، روسیه را به تلاش برای آغاز درگیری با گرجستان متهم کرد.

باوجود انکه در شانزده سال گذشته درعمل اوستیای جنوبی با به جریان انداختن روبل به عنوان واحد پول خود و باز کردن مرزها ی بازرگانی با اوستیای شمالی که تحت حاکمیت روسیه است همه اقدام های لازم را برای اعلام پیوستن به روسیه به عمل آورد که در اوج آن اعلام استقلال کامل طی همه پرسی سال 2006 بود نکته مهم آنکه چرا پس ازبرقراری شانزده سال آتش بس درروابط اوستیای جنوبی و گرجستان ،اقی ساکاشویلی دراین مقطع ریسک بزرگ اعاده حاکمیت گرجستان بر اوستیای جنوبی را پذیرفت ؟

ریشه یابی عوامل شروع بحران

چهارعامل مهم درشروع بحران کنونی نقش کلیدی ایفا کرده است

1- روی کار آمدن ساکاشویلی در گرجستان به عنوان متحد نزدیک امریکا در منطقه از سال 2005 در واقع نقطه آغاز بحرانی بود که امروز پس از سه سال به جنگ میان روسیه و گرجستان کشیده شد .

2- تمایل گرجستان برای عضویت در ناتو که این موضوع در سال 2008 به همه پرسی  در گرجستان گذاشته شد وبیش ازهفتاد درصد شرکت کنندگان به آن رای مثبت دادند . این درحالی بود که روسیه  به شدت مخالف بازشدن پای آمریکا و ناتو به مرزهای جنوبی اش درمنطقه استراتژیک قفقازاست به همین دلیل منتظر فرصتی بود تا به هرشکل ممکن مانع تحقق این مساله شود.

3- اصرارآمریکا براستقرارسپردفاع موشکی درکشورهای چک و لهستان که بخش های غربی روسیه را تحت پوشش کامل کنترل راداری آمریکا قرار می دهد؛ روسیه را بر ان داشت که از همه امکانات خود برای فشار آوردن به امریکا و متحدانش استفاده کند. در این میان گرجستان با حمله به اوستیای جنوبی سوژه مناسبی را در اختیار روسیه قرار داد .

4- اعلام استقلال کوزوو وجدایی این استان از صرستان که متحد نزدیک روسیه است، موقعیت مسکو را در بالکان بیش ازپیش تضعیف کرد به همین دلیل روسیه کوشید متقابلا با به رسمیت شناختن غیر مستقیم  برخی نهادهای رسمی دولت های خودخوانده اوستیای جنوبی و آبخازیا درقلمرو روسیه ونیزانجام  تحرکات نظامی درقالب نیروهای حافظ صلح، حضورنظامی خود را در مقایسه با قبل  پرشمارتر کرد این اقدام  واکنش منفی شدید دولتمردان گرجی را به همراه داشت که در نهایت آنها را به واکنش نسنجیده حمله به اوستیای جنوبی  وادار ساخت .